تقسیمات در مورد پراکندگی عشایر در میان کوچ نشینان متفاوت است، اما در مجموع میتوان ایلات را در ایران به پنج حوزه تقسیم کرد.
پراکندگی جغرافیایی ایلات و عشایر ایران
دکتر جلال یوسفی
تقسیمات در مورد پراکندگی عشایر در میان کوچ نشینان متفاوت است، اما در مجموع میتوان ایلات را در ایران به پنج حوزه تقسیم کرد.
الف- حوزه زاگرس( غرب و جنوب کشور): این حوزه در خود چهار قوم بزرگ عشایر کرد، عشایر لر و لک و عشایر ترک و خمسه و عرب را در بر میگیرد.
ب- حوزه شرق و جنوب شرقی: این حوزه کوچ نشینی بخشی از جنوب خراسان، سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان را در بر میگیرد. ایلاتی چون بچاقچی، ایل ترک زبان، طوایف لر کرمان ، طوایف عرب، طوایف سیستانی و بلوچستانی در این حوزه زندگی میکنند.
پ- حوزه شمال غربی: این حوزه کوچ نشینی شامل آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی، اردبیل و بخش غربی استان گیلان را شامل میشود و شامل ایلاتی چون شاهسون، ارسباران(قره داغ) و طوایف خلخال، ایل جلالی ایل قزلباش ، ایلات تالش و طوایف اطراف دریاچه ارومیه.
ت- حوزه شمال شرقی: این حوزه سر زمین خراسان بزرگ در بر میگیرد. ایلات زعفرانلو، شادلو و قراچورلو از نژاد کرد ، ایل افشار از ایلات ترک ، ایلات تیموری، هزاره و طوایف بلوچ و سیستانی( مناطق تایباد و خواف و تربت جام )، ایل بُهلولی ( بیرجند و قائنات) و ترکمنها شامل ایلات یموتها، گوگلانها و … ( ترکمن صحرا) زندگی میکنند.
ث- حوزه مرکزی: عشایر همدان، عشایر زنجان و استان مرکزی و عشایر جنوب البرز در این حوزه قرار میگیرند و شامل عشایر همدان، عشایر زنجان و استان مرکزی، عشایر جنوب البرز، ایلات گرمسار و سایر ایلات استان.