وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروه ها و جبهه ها است به آن عمل نمایند، و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر این ها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازیهای سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلافات درون گروهی مصون باشند. و بر فرماندهان لازم است که افراد تحت فرمان خود را از ورود در احزاب منع نمایند.
جلال یوسفی
در آستانه انتخابات دیده شده که در برخی از خطاب، سخنرانان و …، در برخی محافل تحت عنوان روشنگری اقدام بیان سخنانی می نمایند که این موراد خلاف نص صریح بنیانگذار جمهوری اسلامی است. یکی از نهادهایی که همیشه مورد توجه ایشان بوده است، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است.
برخی معتقدند که سخنان امام خمینی(ره) مخصوص به دوره خاصی است. اما توجه به این نکته مهم است که سخنان امام در دورانی بیان گردیده است که کشور ایران در فوران درگیری های احزابی چون حزب توده، سازمان مجاهدین خلق و … بوده است. اگر قرار بود نیروهای مسلح و به ویژه بسیج در این عرصه وارد می شدند، بهترین دوره آن زمان بوده است اما می بینیم که بنیانگذار جمهوری اسلامی حتی در آن زمان این نیروها را از ورود به این عرصه باز داشته است.
امام خمینی: «سپاه پاسداران و همین طور سایر قوای مسلح باید وارد در جهات سیاسی نشوند تا انسجام پیدا بشود».
یا در وصیت نامه ایشان آمده است:
«وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروهها و جبهه ها است به آن عمل نمایند، و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازیهای سیاسی دور نگه دارند».
در ۲۴اسفند ۱۳۶۰ یعنی در شرایطی که نه تنها در عرصه جریانات داخلی کشور احزاب نیرومند اسلامی حضور فعال داشته بلکه هنوز جنایتهای سازمان منافقین در اوج بود، و حزب توده و بسیاری از احزاب کمونیستی و ملی گرا رسماً و علنی فعالیت می کردند، یعنی در شرایطی که اگر قرار بود سپاه و بسیج و قوای نظامی در مسائل سیاسی احزاب مداخله کنند قطعاً آن دوران مصداق بارز آن بوده است. اما امام خمینی که بنیانگذار این نظام و پایه گذار بسیج و سپاه و ارتش جمهوری اسلامی است با صراحت می گوید:
«ورود سیاست در ارتش شکست ارتش است، این را باید بدانید و شرعاً جایز نیست».
برخلاف برخی تحلیلهایی که اخیراً در مورد لزوم جانبداری بسیج و سپاه از رشد و توفیق احزاب و جناحهای سیاسی خاص و خالص دینی می شود. امام خمینی در همین سخنرانی ورود قوای نظامی و بسیج به عرصه مناقشات سیاسی حتی به نفع خالصترین جناحها و جریانهای صددرصد اسلامی را نیز صراحتاً نهی کرده است.
«من عرض می کنم به همه این قوا و به فرماندهان این قوا که این افراد در هیچ یک از احزاب سیاسی، در هیچ یک از گروهها وارد نشوند. اگر ارتش یا سپاه پاسدار یا سایر قوای مسلحه در حزب وارد بشود، آن روز باید فاتحه آن ارتش را خواند. در حزب وارد نشوید، در گروهها وارد نشوید اصلاً. تکلیف الهی ـ شرعی همه شما این است که یا بروید حزب یا بیایید ارتش باشید؛ مختارید از ارتش کناره گیری کنید بروید در حزب، میل خودتان، اما هم ارتشی و هم حزب، معنایش این است که ارتشی باید از ارتشی اش دست بردارد، بازیهای سیاسی باید توی ارتش هم وارد بشود. در هر گروهی که وارد هستید باید از آن گروه جدا بشوید، ولو یک گروهی است که بسیار مردم خوبی هم هستند، ولو یک حزبی است که بسیار حزب خوبی هست، لکن اصل وارد شدن در حزب برای ارتش، برای سپاه پاسداران، برای قوای نظامی و انتظامی وارد شدنش جایز نیست، به فساد می کشد اینها را. و من عرض می کنم که کسانی که در رأس ارتش هستند و کسانی که در رأس سپاه پاسداران هستند موظف هستند که ارتش را و سپاه را و سایر قوای مسلح را از احزاب کناربزنند و اگر کسی در حزب هست، باید او را از ارتش بگویند یا در آنجا یا در اینجا و همین طور سپاه پاسداران و همین طور سایر قوای مسلح باید وارد در جهات سیاسی نشوند تا انسجام پیدا بشود. اگر وارد بشوید، بالاخره به هم خواهید زد خودتان را و بالاخره در مقابل هم خواهید ایستاد و نظام را به هم خواهید زد و اسلام را تضعیف خواهید کرد. تکلیف همه شما این است که با هم باشید بدون اینکه در یک حزب یا در گروهی وارد شده باشید، هر گروهی می خواهد باشد. گروه فاسد که ان شاءاللّه ، وارد نمی شوید، گروههای بسیار خوب هم وارد نشوید. باید شما مستقل، بدون اینکه پیوند به یک گروهی داشته باشید مستقل باشید و از حزب اللّه تعالی شأنه. …
«ما که می خواهیم که سپاه و ارتش جنداللّه باشند و دسته بندی نداشته باشند و جهات سیاسی را کنار بگذارند، برای اینکه اگر جهات سیاسی و مناقشات سیاسی در سپاه رفت و در ارتش رفت، باید فاتحه این سپاه و ارتش را ما بخوانیم».
این گروههای اسلامی هم نباید دخالت در امور ارتش بکنند و نباید در آنجا افراد داشته باشد، تا بتوانید یک عضو صالح و یک ارتش و سپاه پاسداران منسجم و صالح و قدرتمند باشید. ورود سیاست در ارتش شکست ارتش است، این را باید بدانید و شرعاً جایز نیست. و من امر می کنم به شما که یا در ارتش یا در حزب، دوم ندارد که بخواهید هم ارتشی باشید، هم حزبی، نمی شود.»
«همه دنیا که دنبال این هستند که ارتششان از امور سیاسی کنار باشد، آنها یک چیزی می فهمند که می گویند این را ـ ما که می خواهیم که سپاه و ارتش جنداللّه باشند و دسته بندی نداشته باشند و جهات سیاسی را کنار بگذارند، برای اینکه اگر جهات سیاسی و مناقشات سیاسی در سپاه رفت و در ارتش رفت، باید فاتحه این سپاه و ارتش را ما بخوانیم.»
«برای سپاهیها جایز نیست که وارد بشوند به دسته بندی، و آن طرفدار آن یکی، آن یکی طرفدار آن یکی. به شما چه ربط دارد که در مجلس چه می گذرد؟ در امر انتخابات باز هم به من اطلاع دادند که بین سپاهیها هم باز صحبت هست. خوب! انتخابات در محل خودش دارد می شود، جریانی دارد، به سپاه چه کار دارد که آنها هم اختلاف پیدا کنند؟ برای سپاه جایز نیست این. برای ارتش جایز نیست این. سپاهی را از آن تعهدی که دارد، از آن مطلبی که به عهده اوست باز می دارد و همین طور ارتش را. و ما در گفتارمان، در کردارمان که در محضر خدای تبارک و تعالی واقع است، باید فکر بکنیم…»
امام خمینی(ره) در سال ۶۲ ۱۳، خطاب به شهید محلاتی ، نماینده خود در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مسئولین سپاه اصفهان می گوید:
«…اصفهان مردم خوب و متدینی دارد، آقایان که آنجا می روند توجه داشته باشند که به هیچ کس گرایش پیدا نکنند، و سعی کنند سپاه مستقل باشد، البته نسبت به همه با صمیمیت برخورد کنید، سعی کنید اختلاف نظرها را که در تمام جاهاست به سپاه نکشانید.»
این عین سخن امام خمینی است که زمان تشکیل وزارت سپاه بیان کرده است:
«باید سعی کنید جهات سیاسی در سپاه وارد نشود، که اگر افکار سیاسی وارد سپاه شود جهات نظامی آن از بین می رود. همیشه به سپاه سفارش کنید که آنان خودشان را یک جنگنده خدمتگزار مردم بدانند».
«عمده در این جمهوری بعد از حفظ جهات اسلامی این است که بین سپاه و مردم سپاه و ارتش اختلافی نشود، که بحمدالله امروز نیست. شما باید سعی کنید جهات سیاسی در سپاه وارد نشود، که اگر افکار سیاسی وارد سپاه شود، جهات نظامی آن از بین می رود».
هم چنین، در پیام ۲۹ فروردین ۱۳۶۱ خطاب به تمامی نیروهای نظامی چنین می نویسد:
«از امور مهمی که باید تمام نیروهای مسلح از آن پیروی کنند و اغماض از آن به هیچ وجه نمی توان کرد و باز هم تذکر داده ام، آن است که هیچ یک از افراد نیروهای مسلح، چه رده های بالا یا پایین در حزب و گروهی با هر اسم و عنوان نباید وارد شوند، هرچند آن حزب و گروه صددر صد اسلامی و به جمهوری اسلامی وفادار باشند. و هر کس در یک حزب و گروه وارد شد باید از ارتش و سپاه و سایر قوای انتظامی و نظامی و قوای مسلح خارج شود. و فرماندهان و مسئولان موظف هستند که هر کس در یکی از احزاب یا گروههای سیاسی یا دینی وارد شد به او تذکر دهند که از حزب و یا گروهها و یا سازمان خارج شود، و اگر تخلف کرد او را از ارتش یا دیگر قوای مسلح اخراج کنند، و همه افراد موظف اند چنین اشخاصی را به فرماندهان معرفی نمایند. و باید توجه داشته باشند که ورود قوای مسلح در احزاب و گروهها و سازمانها، پایه قوای مسلح را متزلزل خواهد کرد و غفلت از این امر موجب پیگرد خواهد بود.»
در برخی از تحلیلها چنین زمزمه می شود که نهی و هشدارهای امام مربوط به ارتش و سپاه است و شامل بسیج نمی شود همچنین چنانکه نقل شد برخی نهی امام را مربوط به یک دوره خاص در انتخابات مجلس دوم و یا سوم دانسته اند، اما آن چه در زیر می آید ، از وصیت نامه امام خمینی است که آن را برای همیشه و خطاب به همه وفاداران به راه و رسم انقلاب اسلامی به نسل حاضر و نسلهای آینده نوشته اند. اهمیت این موضوع بدان حد بوده است که امام آن را در بندی مستقل خطاب به نیروهای مسلح آن هم در وصیتنامه آورده است که در آن وصایا و خط مشیهای اصولی و تأویل ناپذیر خویش را به عنوان منشور همیشگی انقلاب اسلامی ابلاغ کرده است.
آنانکه به راه و رسم امام وفادارند و هزاران بار در شعارهای حقیقتاً برخواسته از عمق جانشان از بی وفایی کوفی صفتان تبری جسته و تا پایان عمر به رهروی راه امام پیمان دارند خصوصاً فارغ التحصیلان «مدرسه عشق»، بسیجیان دریادل و سپاهیان عزیز، تفسیر و منظور امام را از خود کلام امام و از متن وصیتنامه او بجویند که فرمود:
«وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروه ها و جبهه ها است به آن عمل نمایند، و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر این ها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازیهای سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلافات درون گروهی مصون باشند. و بر فرماندهان لازم است که افراد تحت فرمان خود را از ورود در احزاب منع نمایند. و چون انقلاب از همه ملت و حفظ آن بر همگان است، دولت و ملت و شورای دفاع و مجلس شورای اسلامی وظیفه شرعی و میهنی آنان است که اگر قوای مسلح، چه فرماندهان و طبقات بالا و چه طبقات بعد، برخلاف مصالح اسلام و کشور بخواهند عملی انجام دهند یا در احزاب وارد شوند که ـ بی اشکال به تباهی کشیده می شوند ـ و یا در بازیهای سیاسی وارد شوند، از قدم اول با آن مخالفت کنند. و بر رهبر و شورای رهبری است که با قاطعیت از این امر جلوگیری نماید تا کشور از آسیب در امان باشد.»
این وصیت همان کسی است که اسلام را عین سیاست می دانست و تفکیک دین از سیاست را هرگز روا نمی شمرد. ایشان با شناخت دقیقی که از شرایط جامعه ایران داشت و با اشرافی که به تکالیف عمومی و اختصاصی اشخاص و نهادها و قشرهای مختلف داشت در مقام راهبری نظام اسلامی و فرمانده کل قوا به این حقیقت رسیده بود که نیروهای مسلح عموماً، و بخصوص دو نهاد برآمده از متن انقلاب اسلامی یعنی سپاه و بسیج که حافظان مسلح این مرز و بوم و پاسداران جان بر کف انقلاب اسلامی اند ، هیچگاه به وادی مناقشات احزاب و گروههای سیاسی وارد شوند، به منزله سم مهلکی است که آنان را از مظاهر وحدت و انسجام ملی و اسلامی به مظهر حمایت از جناح ها و احزاب متنزل می سازد و افزون بر خطر اختلافات داخلی که از این ناحیه در درون مهمترین نیروهای حافظ کشور و انقلاب پدید می آورد به تدریج آنان را از حمایت افکار عمومی تمامی اقشار ملت که بدون شک دارای گرایشات مختلف و متکثر می باشند محروم می سازد.
پرسش و پاسخ زیر که در شفافترین وجه ممکن صورت گرفته است حجت را بر همه پیروان بنیانگذار جمهوری اسلامی، تمام می کند که منظور از این هشدارها چیست. پس از شهادت شهید محلاتی، نماینده امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، جانشین او در سپاه طی نامه ای به امام خمینی می نویسد:
«]با فرا رسیدن ایام انتخابات مجلس شورای اسلامی و امر مؤکد حضرتعالی در مورد عدم ورود نیروهای مسلح در مناقشات سیاسی استدعا دارم به دلیل ابهاماتی که برای بعضی برادران پیش آمده است، در صورت امکان پاسخ دو سؤال ذیل را مرقوم فرمایید: ۱ـ مسؤلیت رسیدگی به مسئله عدم ورود نیروهای سپاه و بسیج در مناقشات سیاسی بر اساس حکم حضرتعالی بر عهده نماینده حضرتعالی و شورایعالی سپاه بوده است. آیا اینجانب به عنوان جانشین نمایندگی حضرتعالی در مورد رسیدگی به تخلفات در امر انتخابات که مصداق روشن عدم ورود در مناقشات سیاسی است مسئولیتی دارم یا خیر؟ ۲ـ آیا این حکم، خاص سپاه کشوری (سپاه قدیم) است یا شامل نیروهای سه گانه سپاه که به امر حضرتعالی تشکیل شده است نیز می باشد؟
امام خمینی نیز در پاسخ چنین می نویسند:
بسمه تعالی
در مورد مسئله اول جنابعالی مسئول می باشید. و در مورد دوم، حکم شامل همه سپاه ـ سپاه قدیم و نیروهای سه گانه سپاه می باشد.
۱۹/۱۱/۶۶ ـ روح اللّه الموسوی الخمینی»
مخلص کلام آنکه بنیانگذار جمهوری اسلامی که می خواست بسیج و سپاه و ارتش مظهر وحدت و انسجام و همبستگی ملی باشند و نه عرصه مناقشات سیاسی و جناحی، به عنوان فرمانده کل قوا خود ایشان بیش از همه عامل به این سفارش اکید بود. فرمان ایشان در اوج منازعات سیاسی و جبهه بندیهای گروهها در کشور، خطاب به اعضای دفتر خویش و پاسداران بیت چنین است:
«من اخطار می کنم به تمام کسانی که در دفتر هستند و یا در دفتر و منزل اینجانب می آیند که باید با کمال بیطرفی و بی نظری عمل کنند، و هیچ گفتار یا کرداری که از آن انتزاع طرفداری از اشخاص یا گروهها و مخالفت با اشخاص، یا گروهها گردد به جا نیاورند، و تخلف از این امر، مخالف شرع و مصلحت انقلاب اسلامی است. و کسانی که بخواهند تخلف کنند نباید در دفتر یا منزل اینجانب بمانند. و نیز به پاسداران اطراف منزل اخطار می کنم که حق ندارند تعرض و خلاف آداب اسلامی با اشخاص از هر گروهی هستند، روحانیون معظم و شخصیتهای دولتی و انقلابی، رفتار کنند.»
لازم به یادآوری است آنجا که امام در کنار دیگر قوای نظامی از بسیج نام برده اند و از موضع فرماندهی کل قوا خطاب به ایشان رهنمود داده اند منظورشان: سازمان بسیج و اعضای رسمی آن است که به عنوان بازوی مسلح سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای هویت سازمانی مشخص و وظایف قانونی معین اند. فتاوا و فرامین امام مبنی بر حرمت ورود بسیج و دیگر قوای نظامی در مناقشات سیاسی و احزاب و گروهها مربوط به همین معنای خاص از بسیج است.
چه آنکه کوشش برای اقتدار و اعتلای روزافزون ارتش و بسیج و سپاه سربلند همواره مورد سفارش اکید امام بود و می فرمود:
«من تا آخر پشتیبان ارتش و سپاه و بسیج خواهم بود و تضعیف آنان را حرام می دانم».
این افتخار برای عزیزان سپاهی و بسیجی کافی است که امام فرمود:
«شما فرزندان دفاع مقدس و پرچمداران عزت مسلمین و سپر حوادث این کشورید».
بنابراین، اگر به بنیانگذار جمهوری اسلامی و آرمان های او فاداریم، باید نگذاریم وصیت او در باره خودمان بر زمین بماند و اگر به حلال و حرام اعتقاد داریم باید از دخالت و ورود به باندهای سیاسی و طرفداری از یک جناح و یا تبلیغات علیه جناح های دیگر خود داریم کنیم.
