جامعه ای که نتواند در ارتباط با عرضه و تقاضای خود در عرصه های متعدد آمار صحیح ارایه دهد، لاجرم باید به چنین اقداماتی دست بزند و یا مردم خود مجبور به نابود کردن محصولات خود شوند.
قدیم می گفتند « سیب زمینی بخار ندارد»!
جریان هزاران تن سیب زمینی در استان فارس و نابود کردن آن ها در رسانه های داخلی و خارجی بازتاب زیادی داشته است. در ایران حتی یک نماینده عضو جبهه پایداری در این راستا استعفاء داد.
پرداختن مبسوط پیرامون این موضوع از یک سو به تحقیق و ارایه آمارهای مرتبط و از سوی دیگر به گوش های شنوای مدیریتی در کشور ارتباط دارد. اما به طور بسیار خلاصه می توان آن را با نبود و یا ضعف آمار در امر عرضه و تقاضا در جامعه و ضعف مدیریتی مرتبط دانست .
جامعه ای که نتواند در ارتباط با عرضه و تقاضای خود در عرصه های متعدد آمار صحیح ارایه دهد، لاجرم باید به چنین اقداماتی دست بزند و یا مردم خود مجبور به نابود کردن محصولات خود شوند.
نهادهای متعددی در این رابطه در کشور متصدی امر هستند که علاوه بر موازی کاری که در بین آن ها صورت می گیرد، مدیریت در این نهادها نیز بسیار ضعیف است. به عنوان مثال از یک سو تعاونی های روستایی دست اندرکار برنامه کشاورزی هستند که به صورت نیمه دولتی اداره می شوند و از دگر سو دولت در نهادهای متعددی در این امر دخالت می کند.
تعاونی در ایران عملاً یک دیوانسالاری است که حتی به سختی می تواند حقوق کارمندان خود را پرداخت نماید. از سویی این تعاونی ها فقط یک کپی برداری است که در یک زمان خاص برای این امور اقدام به کار کرد اما نتوانست به مأموریت خود دست یازد. تعاونی ها ی روستایی در حال حاضر کار خاصی درامر کشاورزی انجام نمی دهند، این در حالی است که باید این تعاونی ها و البته سایر تعاونی ها باید با برنامه ریزی و تعیین قیمت محصولات در بازار بتواند عنان اختیار امورات کشاورزی را به دست بگیرد. اما ما شاهد بی برنامگی در امر کشت هستیم، به طوری که هر سال نوعی از محصولات در گوشه ای از ایران نابود می شوند.
در نوع خاص سیب زمینی در حالی متصدیان امر علت آن را نامتعادل بودن عرضه و تقاضا می دانند که در پایتخت کشور و برخی از شهرهای بزرگ سیب زمینی به قیمت بالایی به فروش می رسد. در اردبیل علاوه بر آن چه که از سیب زمینی ها به کشور آذربایجان فروخته می شود( مردم آذربایجان اقدام به خرید می کنند و متاسفانه دولت های ما نتوانسته اند بر این محصولات تعرفه های گمرکی ببندند در حالی که واردات ما دارای تعرفه هستند) با این حال هر ساله مقدار زیادی از سیب زمینی ها به طور رایگان در اختیار روستاییان برای مصرف گاوها تخصیص داده می شود.
ضعف مدیریتی به خصوص در تعاونی های صنفی به خوبی دیده می شود. زیرا چنان چه در بالا آمد در حالی در گوشه هایی از کشور سیب زمینی نابود می گردد که در بخش های گری این محصول ( و با کیفیت پایین) با قیمت بالایی به فروش می رسد.
بنابراین می طلبد که تعاونی های صنفی در فرآیند برنامه ریزی برای کشت، داشت و برداشت و فروش و قیمت گذاری و … با جدیت وارد شده و حتی دست دولت را نیز از موضوع کوتاه کنند. در مورد سیب زمینی های استان فارس نیز این امر صادق است.
